WASHINGTON: O şey de ne böyle?
ABD semalarında yüzen devasa beyaz küre diplomatik bir girdap yarattı ve sosyal medyada patladı.
Çin, balonun yalnızca meteorolojik araştırmalar için kullanılan, rüzgar tarafından rotasından saptırılmış ve yalnızca sınırlı “kendi kendini yönlendirme” yeteneklerine sahip, hatalı bir sivil zeplin olduğu konusunda ısrar ediyor.
Amerika Birleşik Devletleri’ne göre, şüphesiz bir Çin casus balonu. Onun varlığı, Dışişleri Bakanı Antony Blinken’i, ülkeler arasında zaten yüksek olan gerilimi azaltmayı amaçlayan Çin’e bir hafta sonu gezisini iptal etmeye sevk etti.
bu Pentagon sensörler ve izleme ekipmanı taşıyan balonun manevra kabiliyetine sahip olduğunu ve rota değiştirebileceğini gösterdiğini söylüyor. Montana’nın nükleer savaş başlıklarının silolarda saklandığı hassas bölgelerinde takılıyor ve ordunun istihbarat toplamasını engellemek için adımlar atmasına neden oluyor.
Bir Pentagon sözcüsü, “birkaç gün” ABD üzerinde kalabileceğini söyleyerek, nereye gideceği ve ABD’nin onu güvenli bir şekilde düşürmeye çalışıp çalışmayacağı konusundaki belirsizliği artırdı. Ve Cuma günü geç saatlerde Savunma Bakanlığı, Latin Amerika üzerinde uçan bir balonun raporlarını kabul etti – “başka bir Çin gözetleme balonu” olarak derecelendirildi.
ABD’yi geçen balon hakkında bilinenlere ve bilinmeyenlere bir bakış.
Bu bir kuş, bu bir uçak, bu bir … casus balonu
Pentagon ve diğer ABD’li yetkililer, bunun, yaklaşık 60.000 fit (18.600 metre) yükseklikte Amerika üzerinde doğuya doğru hareket eden, yaklaşık üç okul otobüsü büyüklüğünde bir Çin casus balonu olduğunu söylüyor. ABD, gözetleme ve istihbarat toplamak için kullanıldığını söylüyor, ancak yetkililer çok az ayrıntı verdi.
ABD’li yetkililer, Biden yönetiminin bunu geçen hafta başlarında Alaska’daki ABD hava sahasına girmeden önce bile bildiğini söylüyor. Bir dizi yetkili, hassas konuyu tartışmak için isminin açıklanmaması koşuluyla konuştu.
Beyaz Saray, Başkan Joe Biden’a balon hakkında ilk olarak Salı günü brifing verildiğini söyledi. Dışişleri Bakanlığı, Blinken ve Bakan Yardımcısı Wendy Sherman’ın Çarşamba akşamı konuyla ilgili Çin’deki üst düzey Washington yetkilisiyle görüştüğünü söyledi.
ABD’nin halka açık ilk açıklamasında, Brig. Pentagon’un basın sekreteri General Pat Ryder Perşembe gecesi balonun askeri veya fiziksel bir tehdit oluşturmadığını söyledi – bu, gemide silah olmadığını kabul ediyor. “Balon keşfedildiğinde, ABD hükümeti hassas bilgilerin toplanmasına karşı koruma sağlamak için derhal harekete geçti” dedi.
American Enterprise Institute’tan emekli ordu generali John Ferrari, balonun silahlı olmasa bile ABD için risk oluşturduğunu söyledi. Uçuşun kendisinin, Amerika’nın gelen tehditleri tespit etme ve ülkenin hava savunma uyarı sisteminde delikler bulma yeteneğini test etmek için kullanılabileceğini söyledi. Ayrıca Çinlilerin, çeşitli ABD silah sistemlerinin nasıl iletişim kurduğunu anlamalarına yardımcı olabilecek düşük güçlü radyo frekansları gibi daha yüksek irtifa uydularının tespit edemediği elektromanyetik emisyonları tespit etmesine izin verebilir.
Çinlilerin balonu “bize bunu yapabileceklerini ve belki bir dahaki sefere silahları olduğunu göstermek için” göndermiş olabileceğini söyledi. Bu yüzden şimdi savunma geliştirmek için para ve zaman harcamak zorundayız.
Bırak uçsun? vur onu?
Üst düzey yetkililere göre, Biden başlangıçta balonu düşürmek istedi. Bazı Kongre üyeleri bu duyguyu yineledi.
Ancak Pentagon liderleri, sahadaki insanların güvenliğine yönelik riskler nedeniyle Biden’ın bu adımı atmasını şiddetle tavsiye etti ve Biden kabul etti.
Bir yetkili, balonu taşıyan sensör paketinin 1000 pound ağırlığında olduğunu söyledi. Balon yeterince büyük ve havada, potansiyel enkaz alanının sonunda nereye ineceği üzerinde hiçbir kontrol olmaksızın kilometrelerce uzayabileceği kadar yüksek.
Şimdilik yetkililer, ABD’nin uçaklar da dahil olmak üzere “çeşitli yöntemler” kullanarak aynı şeyi yapacağını söyledi. Pentagon, balonun askeri bir tehdit oluşturmadığını ve Çin’e casus uydularda sahip olmadığı gözetleme yeteneklerini vermediğini söyledi.
Ancak ABD tüm seçenekleri açık tutuyor.
Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi’ndeki en üst düzey Demokrat olan Temsilci Jim Himes, incelemek için balonu yakalamaya çalışmanın değerli olabileceğini öne sürdü. D-Conn’dan Himes, “100 mil karelik bir enkaz alanından bir tanesini temizlemektense bir Çin gözetleme balonuna sahip olmayı tercih ederim” dedi.
Bu buraya nasıl geldi?
Kasıtlı mı yoksa kaza mı? Anlaşmazlık da var.
Washington Üniversitesi’nde atmosferik kimya profesörü olan Dan Jaffe, rüzgar modellerine gelince, Çin’in küresel hava akımlarının – Westerlies olarak bilinen rüzgarların – balonu kendi topraklarından Amerika Birleşik Devletleri’nin batısına taşıdığı şeklindeki açıklamasının makul olduğunu söyledi. Jaffe aynı rüzgar modellerinin Çin şehirlerinden hava kirliliğini, Sibirya’dan gelen orman yangını dumanını ve Gobi Çölü’ndeki kum fırtınalarından gelen tozu taşımada oynadığı rolü incelemek için yirmi yıl harcadı.
Jaffe, “Rüzgar hakkında bildiğimiz her şeyle tamamen tutarlı,” dedi. “Çin’den Amerika Birleşik Devletleri’ne geçiş süresi yaklaşık bir hafta olacaktır.” Jaffe, “Ne kadar yükseğe çıkarsa, o kadar hızlı gider,” dedi. Hava durumu ve araştırma balonlarının tipik olarak, karmaşıklıklarına bağlı olarak, hiç yönlendirme olmamasından sınırlı yönlendirme kabiliyetine kadar bir dizi yönlendirme kabiliyetine sahip olduğunu söyledi.
ABD bu konuda büyük ölçüde sessiz, ancak balonun manevra kabiliyetinde ısrar ediyor, bu da Çin’in bir şekilde balonu kasıtlı olarak ABD hava sahasına veya içine soktuğunu öne sürüyor.
Casus balonların bir geçmişi var
Casus balonları yeni değil – ilkel balonlar yüzyıllar öncesine dayanıyor, ancak daha çok 2. Dünya Savaşı’nda kullanıldılar. Hükümet yetkilileri Cuma günü, Çin casus balonlarıyla ilgili başka benzer olayların da olduğunu, birinin Trump yönetimi sırasında iki kez olduğunu ancak asla kamuoyuna açıklanmadığını söyledi.
Pentagon’dan Ryder, ABD sınırına yaklaşan ya da sınırı geçen başka balon olaylarının olduğunu doğruladı, ancak o ve diğerleri, bunu farklı kılan şeyin, ABD topraklarında kalma süresinin uzunluğu ve ülkenin ne kadar uzakta işgal edildiği konusunda hemfikir.
Demokrasileri Savunma Vakfı’nın kıdemli üyelerinden Craig Singleton, Çin gözetleme balonlarının son beş yılda Hawaii’deki hassas ABD askeri tesisleri de dahil olmak üzere Pasifik’in çeşitli bölgelerinde sayısız kez görüldüğünü söyledi. Yüksek irtifa şişme botlarının düşük maliyetli istihbarat toplama platformları olarak hizmet ettiğini ve bazılarının hipersonik füzeleri tespit etmek için kullanılabileceğini söyledi.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonya binlerce hidrojen balon bombası fırlattı ve yüzlercesi ABD ve Kanada’ya indi. Çoğu etkisizdi, ancak biri ölümcüldü. Mayıs 1945’te Oregon’da balonlardan birini yerde bulduklarında ve patladığında altı sivil öldü.
Savaşın ardından, Amerika’nın kendi balon çabası, New Mexico, Roswell ile ilgili diğer dünya hikayelerini ve irfanını ateşledi.
Askeri araştırma belgelerine ve incelemelere göre ABD, II. Dünya Savaşı sonrası dönemde Sovyet füze fırlatmalarını tespit etmek için erken bir çabanın parçası olarak, birbirine dizilmiş ve 600 fitten fazla uzayan dev balon ve sensör dizilerini kullanmaya başladı. Proje Moğol adını verdiler.
Balon trenlerinden biri, 1947’de Roswell Ordu Havaalanına zorunlu iniş yaptı ve programdan habersiz Hava Kuvvetleri personeli enkaz buldu. Olağandışı deneysel ekipman, kimliklerini belirlemeyi zorlaştırdı ve havacıları, UFO meraklılarının da yardımıyla zamanla kendi başlarına bir hayat kuran cevapsız sorularla baş başa bıraktı. Askeri raporlara göre basit cevap, Alamogordo’daki Project Mogul fırlatma sahasında, Sacramento dağlarının hemen yukarısındaydı.
2015 yılında, bir Ordu insansız balonu, Maryland’deki Aberdeen Proving Ground’daki demirlemesinden kurtuldu ve kuyruğunda iki savaş uçağıyla Pennsylvania üzerinde saatlerce havada asılı kaldı ve ipini elektrik hatları üzerinden çekerken elektrik kesintilerine neden oldu. Sakinleri bakarken, 240 metrelik zeplin Pennsylvania, Muncy kırsalında parçalara ayrıldı. Düştüğünde burnunda hala helyum vardı ve eyalet polisi onu söndürmek için av tüfeği – yaklaşık 100 mermi – kullandı.