HONOLULU: Lav, havaya 100 ila 200 fit fırlıyor. Hawaii Mauna Loa’sıthe dünyanın en büyük aktif yanardağıyaklaşık 40 yıldır ilk kez patlıyor.
Şu anda lav evleri veya toplulukları tehdit etmiyor ve herhangi bir tahliye emri verilmedi. Lav, yokuş aşağı akarken sonunda mahallelere ulaşabilir, ancak erimiş kayaların yerleşim alanlarına ulaşması bir hafta veya daha uzun sürebilir.
Mauna Loa, kükürt dioksit ve diğer volkanik gazları püskürtür. Güneş ışığında buhar, oksijen ve tozla karıştıklarında volkanik duman veya vog oluştururlar. Sonuç olarak, eyalet sağlık yetkilileri insanları açık hava aktivitelerini ve ağır nefes almaya neden olan diğer aktiviteleri azaltmaya çağırıyor.
Mauna Loa en son 1984’te patladı. Daha küçük, daha aktif komşusu Kilauea volkanEylül 2021’den bu yana bir yıldan fazla bir süredir sürekli olarak patlıyor.
Mauna Loa’nın bulunduğu yer neresidir?
Mauna Loa, Hawaii takımadalarının en güneydeki adası olan Hawaii’nin Büyük Adasını oluşturan beş volkandan biridir. En yüksek değil (bu unvan Mauna Kea’ya gidiyor) ama en büyüğü ve adanın kara kütlesinin yaklaşık yarısını kaplıyor.
700 evi yok eden ve çiftliklerin üzerinden okyanusa lav nehirleri gönderen 2018 patlamasıyla tanınan Kilauea yanardağının hemen kuzeyinde yer alıyor.
Mauna Loa en son 38 yıl önce patlamıştı. Mevcut patlama, kayıtlı tarihin 1843’te başlamasından bu yana 34’üncü.
Büyük Ada büyük ölçüde kırsaldır ve sığır çiftliklerine ve kahve çiftliklerine ev sahipliği yapar, ancak aynı zamanda 45.000 nüfuslu Hilo ilçe merkezi de dahil olmak üzere birkaç küçük kasabaya da ev sahipliği yapar.
Hem başkent Honolulu’ya hem de Waikiki sahil beldesine ev sahipliği yapan Hawaii’nin en kalabalık adası Oahu’nun yaklaşık 200 mil güneyindedir.
Mauna Loa’nın hacminin en az 18.000 mil kare (75.000 kilometre kare) olduğu tahmin ediliyor ve bu da onu okyanus tabanından zirvesine kadar ölçüldüğünde dünyanın en büyük volkanı yapıyor.
Mauna Loa nereden geliyor?
Patlama, bir dizi büyük depremin ardından Pazar akşamı zirvede başladı. Daha sonra dağın ikiye ayrıldığı ve magmanın ortaya çıkmasının daha kolay olduğu bir yarık bölgesinde oluşan menfezlere yayıldı.
Bu menfezler dağın kuzeydoğu tarafında bulunur ve oradan çıkan lav adanın doğu tarafındaki Hilo’ya yönelebilir.
Hawaiian Volcano Observatory’den sorumlu bilim adamı Ken Hon, bu patlama sırasında volkanın güneybatı yarık bölgesinde ek havalandırma delikleri oluşmasını beklemediğini söyledi. Bu, batıdaki toplulukların bu sefer lav akıntılarından kurtulacağı anlamına geliyor.
Mauna Loa da 1984’te kuzeydoğudan patlak verdi. O sırada lav Hilo’ya doğru aktı ama kasabadan birkaç mil önce durdu.
Tarihsel olarak, her Mauna Loa patlaması birkaç hafta sürer. Hon, mevcut patlamanın bu modeli takip etmesini bekliyor.
Mauna Loa patlıyor mu? Saint Helens Dağı?
Mauna Loa, Washington eyaletindeki St. Helens Dağı’nın 1980’de patlayarak 57 kişiyi öldürmesi gibi patlamaz. Bu patlama, külün 80.000 fitten (24.384 metre) fazla yükselmesine ve 250 mil (400 kilometre) uzağa yağmur yağmasına neden oldu.
Helens Dağı’ndaki magma daha yapışkan olma ve daha fazla gaz tutma eğilimindedir, bu da yükseldiğinde patlama olasılığını çok daha artırır. İçbükey koniler oluşturan bileşik volkanlar adı verilen bir çeşittir.
Mauna Loa’nın magması daha sıcak, daha kuru ve daha akışkan olma eğilimindedir. Bu, magma gazının kaçmasına ve lavın şimdi yapmaya başladığı gibi yanardağın yanından aşağı akmasına izin verir. Mauna Loa bir kalkan volkanıdır, tekrarlanan lav akıntılarının inşa ettiği uzun, geniş kanatları ona bir savaşçının kalkanı görünümü verdiği için böyle adlandırılmıştır.
1989’da, Alaska’daki bir başka bileşik yanardağ olan Redoubt Volcano, bir KLM Royal Dutch Airlines jetinin dört motorunu da tıkayan 8 millik (13 kilometrelik) bir kül bulutunu patlattı. Uçak, tüm motorlar yeniden çalışmadan önce 13.000 fit düştü ve uçak, uçaktaki 245 kişi yaralanmadan indi.
Mauna Loa bu sefer biraz kül saldı, ancak bu bileşik volkan örneklerinden çok daha küçük bir ölçekte.
Mauna Loa’nın patlamasıyla hangi tehlikeler ilişkilidir?
-Lav: Erimiş kaya, aktığı yere göre evleri, çiftlikleri veya mahalleleri kaplayabilir. Ancak kuzeydoğu yarık bölgesinden gelen lavın yerleşim alanlarına ulaşması muhtemelen en az bir hafta sürecek ve bu da insanlara gerekirse tahliye etmeleri için zaman tanıyacak.
-Volkanik Gaz: Mauna Loa, başta kükürt dioksit olmak üzere volkanik gazlar salar. Gazlar, zirve krateri veya menfezlerinin hemen yakınında en yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Ama aynı zamanda, Büyük Ada’ya yayılabilen ve hatta eyaletin diğer adalarına yüzebilen vog oluşturmak için diğer parçacıklarla birleşirler.
Vog, sağlıklı insanlarda göz yanmasına, baş ağrısına ve boğaz ağrısına neden olabilir. Astımı veya diğer solunum sorunları olan kişileri hastaneye gönderebilir.
-Cam Parçacıkları: Sıcak lav bir çatlaktan çıkıp hızla soğuduğunda, Hawaii Volkan Tanrıçası’ndan sonra “Pele’nin Saçı” ve “Pele’nin Gözyaşları” olarak adlandırılan cam parçacıklarını oluşturur.
Hawaii Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü’nde yardımcı uzman olan Aaron Pietruszka, parçacıkların volkanik menfezlerden uzağa gitme eğiliminde olmadığını – belki sadece birkaç yüz metre veya bir mil ve pek çok insanı tehdit etmeyeceğini söyledi.
Pietruszka, “Kelimenin tam anlamıyla saç buklelerine benziyor. Ve orada sıvı lav, rüzgar tarafından gerilerek uzun, ince bukleler oluşturuyor” dedi.
Cam parçaları – birkaç milimetre kadar kısa veya birkaç santimetre kadar uzun – keskin olabilir.
Pietruszka, “Bir kesim elde edebileceğiniz için ellerinizi içine sokmak istemezsiniz,” dedi.
Sağlık bakanlığı müdürü Dr. Libby Char, bir N95 veya KF94 maskesinin bu cam parçacıklarına karşı koruma sağlayacağını ancak volkanik gaza karşı koruma sağlamayacağını söyledi.
Kilauea yanardağının patlamasından elde edilen “Pele’nin saçı” örnekleri Hawaii Volcanoes Ulusal Parkı’nda görülebilir.
Mauna Loa’dan kaynaklanan sera gazı emisyonları nelerdir?
USGS verilerine göre Mauna Loa, 1984’teki patlaması sırasında günde yaklaşık 15.000 ton karbondioksit saldı.
Bu, 2.400 SUV’un yıllık emisyonuna eşdeğer.
Bilim adamları, Dünya üzerindeki tüm volkanların toplu olarak, insanların her yıl ürettiği karbondioksitin yüzde birinden daha azını saldığını söylüyor.
Hawaii’de patlayan Mauna Loa yanardağı tehdit oluşturuyor
Şu anda lav evleri veya toplulukları tehdit etmiyor ve herhangi bir tahliye emri verilmedi. Lav, yokuş aşağı akarken sonunda mahallelere ulaşabilir, ancak erimiş kayaların yerleşim alanlarına ulaşması bir hafta veya daha uzun sürebilir.
Mauna Loa, kükürt dioksit ve diğer volkanik gazları püskürtür. Güneş ışığında buhar, oksijen ve tozla karıştıklarında volkanik duman veya vog oluştururlar. Sonuç olarak, eyalet sağlık yetkilileri insanları açık hava aktivitelerini ve ağır nefes almaya neden olan diğer aktiviteleri azaltmaya çağırıyor.
Mauna Loa en son 1984’te patladı. Daha küçük, daha aktif komşusu Kilauea volkanEylül 2021’den bu yana bir yıldan fazla bir süredir sürekli olarak patlıyor.
Mauna Loa’nın bulunduğu yer neresidir?
Mauna Loa, Hawaii takımadalarının en güneydeki adası olan Hawaii’nin Büyük Adasını oluşturan beş volkandan biridir. En yüksek değil (bu unvan Mauna Kea’ya gidiyor) ama en büyüğü ve adanın kara kütlesinin yaklaşık yarısını kaplıyor.
700 evi yok eden ve çiftliklerin üzerinden okyanusa lav nehirleri gönderen 2018 patlamasıyla tanınan Kilauea yanardağının hemen kuzeyinde yer alıyor.
Mauna Loa en son 38 yıl önce patlamıştı. Mevcut patlama, kayıtlı tarihin 1843’te başlamasından bu yana 34’üncü.
Büyük Ada büyük ölçüde kırsaldır ve sığır çiftliklerine ve kahve çiftliklerine ev sahipliği yapar, ancak aynı zamanda 45.000 nüfuslu Hilo ilçe merkezi de dahil olmak üzere birkaç küçük kasabaya da ev sahipliği yapar.
Hem başkent Honolulu’ya hem de Waikiki sahil beldesine ev sahipliği yapan Hawaii’nin en kalabalık adası Oahu’nun yaklaşık 200 mil güneyindedir.
Mauna Loa’nın hacminin en az 18.000 mil kare (75.000 kilometre kare) olduğu tahmin ediliyor ve bu da onu okyanus tabanından zirvesine kadar ölçüldüğünde dünyanın en büyük volkanı yapıyor.
Mauna Loa nereden geliyor?
Patlama, bir dizi büyük depremin ardından Pazar akşamı zirvede başladı. Daha sonra dağın ikiye ayrıldığı ve magmanın ortaya çıkmasının daha kolay olduğu bir yarık bölgesinde oluşan menfezlere yayıldı.
Bu menfezler dağın kuzeydoğu tarafında bulunur ve oradan çıkan lav adanın doğu tarafındaki Hilo’ya yönelebilir.
Hawaiian Volcano Observatory’den sorumlu bilim adamı Ken Hon, bu patlama sırasında volkanın güneybatı yarık bölgesinde ek havalandırma delikleri oluşmasını beklemediğini söyledi. Bu, batıdaki toplulukların bu sefer lav akıntılarından kurtulacağı anlamına geliyor.
Mauna Loa da 1984’te kuzeydoğudan patlak verdi. O sırada lav Hilo’ya doğru aktı ama kasabadan birkaç mil önce durdu.
Tarihsel olarak, her Mauna Loa patlaması birkaç hafta sürer. Hon, mevcut patlamanın bu modeli takip etmesini bekliyor.
Mauna Loa patlıyor mu? Saint Helens Dağı?
Mauna Loa, Washington eyaletindeki St. Helens Dağı’nın 1980’de patlayarak 57 kişiyi öldürmesi gibi patlamaz. Bu patlama, külün 80.000 fitten (24.384 metre) fazla yükselmesine ve 250 mil (400 kilometre) uzağa yağmur yağmasına neden oldu.
Helens Dağı’ndaki magma daha yapışkan olma ve daha fazla gaz tutma eğilimindedir, bu da yükseldiğinde patlama olasılığını çok daha artırır. İçbükey koniler oluşturan bileşik volkanlar adı verilen bir çeşittir.
Mauna Loa’nın magması daha sıcak, daha kuru ve daha akışkan olma eğilimindedir. Bu, magma gazının kaçmasına ve lavın şimdi yapmaya başladığı gibi yanardağın yanından aşağı akmasına izin verir. Mauna Loa bir kalkan volkanıdır, tekrarlanan lav akıntılarının inşa ettiği uzun, geniş kanatları ona bir savaşçının kalkanı görünümü verdiği için böyle adlandırılmıştır.
1989’da, Alaska’daki bir başka bileşik yanardağ olan Redoubt Volcano, bir KLM Royal Dutch Airlines jetinin dört motorunu da tıkayan 8 millik (13 kilometrelik) bir kül bulutunu patlattı. Uçak, tüm motorlar yeniden çalışmadan önce 13.000 fit düştü ve uçak, uçaktaki 245 kişi yaralanmadan indi.
Mauna Loa bu sefer biraz kül saldı, ancak bu bileşik volkan örneklerinden çok daha küçük bir ölçekte.
Mauna Loa’nın patlamasıyla hangi tehlikeler ilişkilidir?
-Lav: Erimiş kaya, aktığı yere göre evleri, çiftlikleri veya mahalleleri kaplayabilir. Ancak kuzeydoğu yarık bölgesinden gelen lavın yerleşim alanlarına ulaşması muhtemelen en az bir hafta sürecek ve bu da insanlara gerekirse tahliye etmeleri için zaman tanıyacak.
-Volkanik Gaz: Mauna Loa, başta kükürt dioksit olmak üzere volkanik gazlar salar. Gazlar, zirve krateri veya menfezlerinin hemen yakınında en yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Ama aynı zamanda, Büyük Ada’ya yayılabilen ve hatta eyaletin diğer adalarına yüzebilen vog oluşturmak için diğer parçacıklarla birleşirler.
Vog, sağlıklı insanlarda göz yanmasına, baş ağrısına ve boğaz ağrısına neden olabilir. Astımı veya diğer solunum sorunları olan kişileri hastaneye gönderebilir.
-Cam Parçacıkları: Sıcak lav bir çatlaktan çıkıp hızla soğuduğunda, Hawaii Volkan Tanrıçası’ndan sonra “Pele’nin Saçı” ve “Pele’nin Gözyaşları” olarak adlandırılan cam parçacıklarını oluşturur.
Hawaii Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü’nde yardımcı uzman olan Aaron Pietruszka, parçacıkların volkanik menfezlerden uzağa gitme eğiliminde olmadığını – belki sadece birkaç yüz metre veya bir mil ve pek çok insanı tehdit etmeyeceğini söyledi.
Pietruszka, “Kelimenin tam anlamıyla saç buklelerine benziyor. Ve orada sıvı lav, rüzgar tarafından gerilerek uzun, ince bukleler oluşturuyor” dedi.
Cam parçaları – birkaç milimetre kadar kısa veya birkaç santimetre kadar uzun – keskin olabilir.
Pietruszka, “Bir kesim elde edebileceğiniz için ellerinizi içine sokmak istemezsiniz,” dedi.
Sağlık bakanlığı müdürü Dr. Libby Char, bir N95 veya KF94 maskesinin bu cam parçacıklarına karşı koruma sağlayacağını ancak volkanik gaza karşı koruma sağlamayacağını söyledi.
Kilauea yanardağının patlamasından elde edilen “Pele’nin saçı” örnekleri Hawaii Volcanoes Ulusal Parkı’nda görülebilir.
Mauna Loa’dan kaynaklanan sera gazı emisyonları nelerdir?
USGS verilerine göre Mauna Loa, 1984’teki patlaması sırasında günde yaklaşık 15.000 ton karbondioksit saldı.
Bu, 2.400 SUV’un yıllık emisyonuna eşdeğer.
Bilim adamları, Dünya üzerindeki tüm volkanların toplu olarak, insanların her yıl ürettiği karbondioksitin yüzde birinden daha azını saldığını söylüyor.
Hawaii’de patlayan Mauna Loa yanardağı tehdit oluşturuyor